Çocukluk çağı idrar yolu enfeksiyonları

Çocukluk çağında sıklıkla görülen idrar yolu enfeksiyonları her yaş ve cinste görülen, zamanında tedavi edilmediği takdirde pek çok hastalığa sebep olabilen bir sağlık problemidir.

İdrar yolu enfeksiyonları çocukluk çağında sık görülen sağlık problemlerinden biridir.

Her yaş grubunda ve her cinsiyet çocukta sıklıkla rastlanabilen bu şikâyetler, zamanında belirlenip gerekli tedavi yapılmadığı takdirde; böbrek yetmezliği, kansızlık ve büyüme geriliğine kadar pek çok kalıcı hasara neden olabilir. Çocuklarda genital bölgenin temizliğinin sabunla değil su ile yapılması, ergenlik öncesi köpüklü sabunlar kullanılmaması ve tuvalet, banyo ile ilgili olarak alınacak birkaç tedbir ile bu rahatsızlıkların önüne geçilebilmektedir.

İdrar yolu enfeksiyonu nedir?

İdrar yolu enfeksiyonu böbrekler ve mesanenin iltihabıdır. Mesanenin iltihabına ‘sistit’, böbreklerin iltihabına ise ‘pyelonefrit’ denir. Pyelonefrit daha az görülür ancak böbreklere daha fazla zarar verebilir. Sistit sıklıkla üretra (idrarın dışarı atıldığı kanal) dışındaki ciltten bakterilerin mesaneye ulaşması ile oluşur. Bu durumu tedavi etmek, bakterilerin ilerlemesini engelleyerek böbrekleri korumak açısından önemlidir.

Çocukluk döneminde tüm popülasyonun yaklaşık yüzde10’u idrar yolu enfeksiyonu geçirmektedir. Altı yaşına kadar erkeklerin yüzde 2’sinde kızların yüzde 7’sinde idrar yolu enfeksiyonu görülür. 1 yaşından küçük ateşli çocuklarda, kızların yüzde 8’inde, erkeklerin yüzde 3’ünde ateşin nedeni idrar yolu enfeksiyonlarıdır.

İdrar yolu enfeksiyonlarının nedenleri nelerdir?

İdrar yolu enfeksiyonlarında en sık görülen etken bakterilerdir. Bakteri mesaneye, idrarın dışarı atıldığı kanaldan girer. Genelde üretra girişini tahriş eden maddeler (banyo köpükleri ve şampuanlar), bakterilerin buradan içeri girmesini de kolaylaştırır.

Bazı nedenler çocuklarda idrar yolu enfeksiyonlarının oluşumunu kolaylaştırır. İdrarın mesaneden üreterler boyunca böbreğe doğru anormal geri kaçışı, çeşitli anatomik ve fonksiyonel bozukluklar, idrar yolu tıkanıklıkları ile enfeksiyona yatkınlık görülebilir.

Yabancı cisimler, mesaneye, üreterlere yerleştirilen kateterler, kabızlık, banyo köpükleri ve sünnetsiz erkek çocuklar mesanenin bakteri ile temasına neden olur. Okul çocuklarında sık görülen idrarı okul veya ev dışı ortamlarda yapmamaları, idrar yolu enfeksiyonlarına neden olabilir.

Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonları belirtileri nelerdir?

Çocuklarda idrar yolu sistem enfeksiyonlarının semptom ve bulguları çocuğun yaşına göre değişkenlik gösterir. Bebekler ve özellikle 2 yaşından küçük çocuklarda bulgular genellikle üriner sistemle ilişkili değildir ve kolaylıkla gözden kaçabilir.

Bu bulgular:

Huzursuzluk,

Kusma,

Karında şişkinlik,

Yeni doğanda uzamış sarılık,

İştahsızlık ve beslenme bozukluğu,

Kilo almada yavaşlama,

Vücut ısısında düzensizlik,

Sebepsiz yükselen ve düşmeyen ateş.

Büyük çocuklarda ve erişkinlerde semptomlar daha belirgin ve enfeksiyonun yerine göre bulgular değişkenlik gösterebilir.

Alt üriner sistem (sistit) enfeksiyonlarında görülen şikayetler ise şöyledir:

İdrar yaparken yanma, sızı ağrı,

Sık idrara çıkma,

Acil idrar yapma isteği,

Karın alt tarafına ağrı,

Tuvalete yetişemeden idrar kaçırma,

Kötü kokulu, anormal renkte, kanlı idrar.

Üst üriner sistem enfeksiyonlarından ‘Akut pyelonefrit’ idrar yolu enfeksiyonları içinde en ağır ve böbrekte en fazla hasar bırakan hastalıktır, özellikle küçük çocuklarda kalıcı hasar bırakma ihtimali daha fazladır.

İdrar yolu enfeksiyonu geçiren çocukların yüzde10’unda, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları olan çocukların yüzde 25’inde ve vezikoüretral reflülü (böbreklere idrar kaçması) çocukların yüzde 30’unda kalıcı böbrek hasarı gelişebilir. En sık görülen semptomlar titreyerek yükselen ateş, böğür ağrısı, ciddi bulantı ve kusma olup, bu semptomlara ek olarak sistitizm semptomları da gözlenebilir.

Tanı nasıl konur?

İdrar yolu enfeksiyonu tanısı için idrar tahlili ve idrar kültürü yapılması gerekir. İdrar öncelikle mikroskop altında incelenir. Kesin tanı idrar kültüründe anlamlı miktarda bakterinin üremesi ile konur. İdrar yolu enfeksiyonu idrar kültürü ile kanıtlandığında, böbreğin tutulup tutulmadığına karar verilmelidir. Yüksek ateş, karında hassasiyet, karın ağrısı, bulantı, kusma, titreme görülebilir.

İdrar yolu enfeksiyonlu çocuklar nasıl değerlendirilir?

İdrar yolu enfeksiyonu kültürle kanıtlanmış olan çocukların en kısa zamanda radyolojik olarak değerlendirilmesi gerekir. Enfeksiyonda tanı yaşı ne kadar küçükse tekrarlama riski o kadar fazla olduğundan dolayı radyolojik değerlendirme ertelenmemelidir.

Tedavisi nasıldır?

İdrar yolu enfeksiyonu olan çocuklara antibiyotik tedavisinin hemen başlaması gerekir. Etkin ve erken tedavi böbreklerde hasarlanma riskini en aza indirir. Bebeklik döneminde tüm idrar yolu enfeksiyonu tanısı almış hastalar yatırılarak tedavi edilmesi gerekir. Şiddetli enfeksiyonlarda tedavi 10-14 gün sürmelidir. Çocuklarda üriner semptomların tespit edilme güçlüğünden ve uygun antibiyotik tedavisi sonrası, normal radyolojik tetkikler olmasına rağmen özellikle kız çocuklarda enfeksiyonun tekrarlama ihtimalinden dolayı tedaviden sonra düzenli takipler yapılmalıdır.

ÇOCUKLARIN İDRAR YOLU ENFEKSİYONLARINDAN KORUNMASI İÇİN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

  • Çocuklara idrarın açık renk olmasını sağlayacak şekilde yeterli miktarda sıvı verilmelidir.
  • Çocuğun günde 3-4 kere idrar yapması sağlanmalıdır.
  • Çocuk tuvalette yeterli süre kalmalıdır. Aceleyle yapıp kalkmamalıdır.
  • Genital bölge sabun veya şampuanla değil, saf suyla yıkanmalıdır.
  • Kızlarda genital bölge temizliği önden arkaya doğru olmalıdır.
  • Kabızlığa karşı önlemler alınmalıdır.
  • Özellikle kız çocuklarda banyo süresi çok uzatılmamalı ve tahriş edici özelliğe sahip köpüklü sabun ve şampuan kullanılmamalıdır.
  • Özellikle yaz aylarında havuz sistitine dikkat edilmelidir. Kalabalık ve kirli havuzlara girmekten kaçınılmalıdır.
  • Pamuklu iç çamaşırlar tercih edilmeli ve her gün değiştirilmelidir.
  • Küçük çocukların özellikle de 2,5-5 yaşındaki yuva dönemi çocuklarının alt temizliği yapması zordur. Bu nedenle her akşam çocuklara ayakta mutlaka tam veya yarım bir duş aldırılması önemlidir. Böylece bu çocuklarda genital bölgenin tam anlamıyla temizlenmesini sağlanır.
# YAZARIN DİĞER YAZILARI

Yazar Sağlık Köşesi - Mesaj Gönder

#

göndermek için kutuyu işaretleyin

Yorum yazarak Gaziantep Pusula Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Gaziantep Pusula Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Gaziantep Pusula Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Gaziantep Pusula Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.